Pigmentasyon (Pigment birikimi), deri renklenmesi anlamına gelir. Bir diğer deyişle pigment artışı nedeniyle deri veya dokularda meydana gelen renk değişikliğine denir. Cilt pigmentasyon bozuklukları cildinizin rengini etkiler. Tenin rengini ‘Melanin’ adı verilen pigmentten alır. Melanin, Melanosit adı verilen özel epiderm hücreleri tarafından sentezlenir ve dağıtılır. Bu hücrelerin hasarlı ya da sağlıksız hale gelmesi ise melanin üretimini etkiler ve ciltte istenmeyen leke görünümlerine sebebiyet verir. Bu lekelerin bazıları doğumdan itibaren vardır, bazıları yaşın ilerlemesi sonucu oluşur ve bazıları da güneşin cilde verdiği hasarla kendini gösterir. Yani lekelerin oluşması çeşitli sebeplere dayanır. Onlardan kurtulmanın ilk yolu türlerini bilmekten geçer.

Cilt hiperpigmentasyonu nedir?

‘Hiper’, ‘Fazla’ ve ‘Pigmentasyon’, ‘Pigment birikimi-Leke’ anlamına gelir. Bu nedenle, hiperpigmentasyon, cilde renk veren melanin adlı renk pigmentinin (maddesinin) aşırı üretimi ve deri altında toplanmasıyla ciltte oluşan koyu lekeler anlamına gelir. Hiper-pigmentasyon ciltte koyu lekeler, çiller, koyu halkalar, akne izleri ve cildin güneşe maruz kalması sonucu bronzlaşmalar halinde kendini gösterir. Ciltte donuk ve yamalı bir görüntü oluşturur. Hiper-pigmentasyon genellikle açık gözenekler, sivilce, pürüzlü ve kaba yamalı deriyle ilişkilidir.

Fokal hiperpigmentasyon

Genellikle dudak, damak, dil ve diş etlerinden ağız mukozasına kadar uzanır. Bu tarz pigment lekeleri epidermisin patojen sapmalarından yahut o bölgedeki melanin pigmentindeki artıştan kaynaklanır.

Epidermal hiperpigmentasyon

Epidermal nevüs, doğumda veya yaşamın ilk yıllarında kendini gösterir. Sistemik, inflamatuvar ve lokalize olmak üzere birkaç farklı türü vardır. Yuvarlak şekilde ve açık kahve papilom olarak ifade edilir.

Dermal hiperpigmentasyon

Dermal hiperpigmentasyon cildin derin katmanlarında bulunan melanositlerin üretiminin artması nedeniyle oluşan tipik kül renkli lekelerdir.

Karışık hiperpigmentasyon

Koyu kahverengi lekelerin gelişimiyle bağlantılıdır. Herhangi bir cilt tipinde görülebilir.

Yaşlılık lekeleri

Yaşlılık lekesi, yani lentigo, çillerle karışan bir deri renk bozukluğu hastalığıdır. Yaşlılık lekesi genellikle 40 yaş sonrası görülür. Yaşlılık lekesi çilden daha koyu renklidir. Boyutları daha büyüktür. Yaz-kış deride kalır. Yazın rengi koyulaşır. Çeşitleri vardır, karaciğer lekesi olarak da bilinir. Özellikle açık tenli kişilerde güneşe maruz kalan deri alanlarında görülür. El, yüz, omuz, sırt ve göğsün dekolte bölgesinde görülür.

Nevus (doğum lekeleri)

Nevus (doğum lekeleri) deri ya da mukozada yer alan keskin sınırlı ve kronik lezyonlar için tıbbi terimdir. Bu lezyonlar genellikle doğum izi veya güzellik izi olarak adlandırılır. Bu lekeler genelde doğumda mevcuttur. Çocuk büyüdükçe leke de büyür. Deri üzerinde her yerde oluşması mümkündür. Doğum lekeleri deride kan damarlarının demetler halinde bir araya gelmesi veya aşırı büyümesi ile oluşurlar. Bu lekeler düz veya kabarık, pembe, kırmızı veya mavimsi görünümdedirler.

Melazma (kloazma)

Melazma (kloazma olarak da bilinir) bir hiperpigmentasyon örneğidir. Sebepleri gebelik, kontraseptifler, kozmetikler ve güneştir. Bu durum, en çok yüzde koyulaşmış veya kahverengi lekelerle tanımlanır. Melazma hamile kadınlarda oluşabilir ve genellikle ‘hamilelik maskesi’ olarak adlandırılır; ancak, bu durum erkeklerde de gelişebilir. Melasma çoğunlukla hamilelikten sonra kaybolur. Güneş ışığı melazmayı tetikler.

Melanoderma

Melanoderma, pigment oluşumu ihlaliyle bağlantılı bir hastalıktır. Doğumsal veya yaşam sırasında oluşabilir. Yaygın olarak yüz, boyun, göğüs uçları ve karın bölgesinde görülür. Çoğu durumda hiperpigmentasyon estetik ve kozmetik nedenlerle tedavi edilir veya görünümde iyileşmeye yardımcı olabilir.

Aslında hiperpigmentasyondan kurtulmanın birçok yolu vardır ancak ne çeşit lekelere sahip olduğunuzu bilmek en uygun çözümü bulmanız için önceliğiniz olmalıdır. Gelecek haftaki yazımda lekeler ve çözüm yollarından bahsedeceğim.

Çiller

Daha çok sarışın, kızıl ve açık tenli kişilerde, güneşle temas eden cilt bölgelerinde görülen melanin pigmenti birikimi sonucu oluşan çok sayıda küçük kahverengi deri seviyesinde lezyonlar olarak karakterize edilir. Melanosit sayısında artış ya çok hafiftir veya hiç yoktur ancak melanozomlar daha büyük ve aktiftir, melanin miktarı artmıştır. Aslında çiller organizmanın cildi ultraviyole güneş ışınlarından korumak için verdiği doğal tepki sonucu ortaya çıkarlar. Lentigo denilen daha büyük çillerden farkı yoğun güneş temasından sonra koyulaşır ve güneşlenilmediği zaman solarlar. Yüzde çiller en çok alın, yanak ve burun üzerinde görülür.